Polska Akademia Nauk - Oddział w Olsztynie i w Białymstoku z siedzibą w Olsztynie

KOMISJA NAUK CHEMICZNYCH I FIZYCZNYCH ROZPOCZĘŁA DZIAŁALNOŚĆ

We wtorek 15 listopada br. przy Oddziale PAN w Olsztynie i w Białymstoku rozpoczęła swą działalność Komisja Nauk Chemicznych i Fizycznych. Inauguracyjne posiedzenie odbyło się w gościnnych murach Uniwersytetu w Białymstoku.

Powołanie Komisji nastąpiło uchwałą Zgromadzenia Ogólnego Członków Oddziału PAN w Olsztynie i w Białymstoku w dniu 21 kwietnia 2016 r. Inicjatywę poparł Komitet Fizyki PAN podczas posiedzenia w dniu 26 kwietnia 2016 r. Upoważnienie do utworzenia listy członków Komisji otrzymał pomysłodawca utworzenia Komisji – prof. dr hab. Andrzej Maziewski z UwB. Po przeprowadzeniu niezbędnych procedur zadecydowano o terminie pierwszego posiedzenia.

Gospodarze spotkania zorganizowali członkom Komisji serdeczne powitanie. Od godz. 12³⁰ goście mogli zwiedzać nowoczesny kampus Wydziału Biologiczno-Chemicznego i Wydziału Fizyki UwB: obejrzeć sale wykładowe, laboratoria oraz ich wyposażenie, podziwiać eksponaty zgomadzone w Uniwersyteckim Centrum Przyrodniczym im. Prof. A. Myrchy. Przewodnikiem dla zwiedzających był Kanclerz UwB – pan Tomasz Zalewski.

Następnie członkowie Komisji wzięli udział w wykładzie dr hab. Danuty Kruk, prof. UWM pt. Dynamika materii skondensowanej z wykorzystaniem relaksometrii MRJ.

Właściwe posiedzenie o godz. 15¹⁵ otworzył prof. dr hab. Marek Konarzewski, wiceprezes Oddziału PAN w Olsztynie i w Białymstoku wraz z dziekan Wydziału Biologiczno-Chemicznego - prof. dr hab. Beatą Godlewską-Żyłkiewicz. Gościem inauguracyjnego posiedzenia była prorektor ds. nauki UwB, prof. dr hab. Izabela Święcicka, która jest również członkiem Komisji Nauk o Życiu przy Oddziale.

Prof. M. Konarzewski na początku zapoznał członków z historią powstania Oddziału PAN w Olsztynie i w Białymstoku, uświadomił zgromadzonym zadania statutowe Oddziału i jego cele, a następnie przedstawił zadania komisji naukowych. Po tym wiceprezes odczytał listy gratulacyjne w imieniu nieobecnych przewodniczących dwóch innych komisji naukowych Oddziału – Komisji Ochrony i Zarządzania Zasobami Przyrodniczymi oraz Komisji Nauk o Życiu .

Kolejnym punktem programu były autoprezentacje członków Komisji. Na prośbę inicjatora – prof. Maziewskiego, każda ze zgromadzonych osób przedstawiała swój dorobek zawodowy i zainteresowania naukowe. Po tej prezentacji wiceprezes Oddziału prof. Konarzewski uroczyście wręczył powołania członkom KNChiF.

Ważnym punktem programowym posiedzenia były wybory Prezydium Komisji. Po ustanowieniu komisji skrutacyjnej, wyłonionej z osób niekandydyjących do Prezydium, w kilkuetapowych wyborach powołano 6-osobowe Prezydium. Funkcję przewodniczącego jednomyślnie powierzono prof. Andrzejowi Maziewskiemu. Zastępcami przewodniczącego wybrano prof. Danutę Kruk i prof. Elżbietę Skrzydlewską. Obowiązki sekretarza otrzymała prof. Małgorzata Grądzka-Dahlke. W ostatnim etapie wybrano członków Prezydium – tę funkcję będą sprawować prof. Beata Godlewska-Żyłkiewicz i prof. Ryszard Łaźny.

Po ukonstytuowaniu Prezydium KNChiF, członkowie Komisji – pod przewodnictwem prof. Maziewskiego – omówili problemy, którymi powinno zajmować się gremium oraz ustalili plan najbliższych działań. Posiedzenie Komisji zakończyło się o godzinie 18¹⁵.

NAUKOWYCH WRAŻEŃ MOC W TĘ WYJĄTKOWĄ NOC!

Tegoroczna edycja Europejskiej Nocy Naukowców przeszła już do historii. Dla wielu to był czas ekscytujących doznań.

30 września w Olsztynie rzesze ludzi ciekawych naukowych wrażeń zagościło w centrum wydarzeń przy ulicy Bydgoskiej. Przez kilkanaście piątkowych godzin 10 tys. zwiedzających, w tym niemal 4 tysiące uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i średnich z całego województwa warmińsko-mazurskiego, obejrzało i doświadczyło ponad 130 atrakcji!

Już od godziny dziesiątej rano aż do północy można było wziąć udział w przygotowanych przez naukowców doświadczeniach, badaniach, pokazach i warsztatach. Badacze w czasie trwania ENN zużyli dziesiątki litrów odczynników laboratoryjnych, kilogramy składników i odpowiedzieli na niezliczoną liczbę dociekliwych pytań.

Tę moc naukowych atrakcji udało się zrealizować dzięki zaangażowaniu pracowników Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN, Oddziału PAN w Olsztynie i w Białymstoku, Olsztyńskiej Szkoły Wyższej im. J. Rusieckiego oraz Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.

W tym roku największy nacisk naukowcy położyli na interaktywność – w myśl zasady, że osobiste zaangażowanie w doświadczenie pozwala na najefektywniejsze zapamiętanie i utrwalenie wiedzy. Zarówno ci najmłodsi, jak i starsi pasjonaci nauki mogli zatem poszukać dowodów zbrodni, obejrzeć triki z fizyki, powęszyć przy produkcji pieczenia chleba, kibicować w ślimakowym wyścigu, zrobić USG ryby, zbudować makaronowe konstrukcje, samodzielnie wykonać test na celiakię, zbudować bakterie bytujące w naszym przewodzie pokarmowym, skomponować własny krem z dodatkiem liofilizowanych owoców lub zmieszać składniki glicerynowego mydełka, sprawdzić zawartość antyoksydantów w swoich ulubionych sokach, a także wziąć udział w badaniach słuchu, wytrzymałości ciała czy masy mięśni. W uniwersyteckim Kortowie na widzów czekały m.in. bio-eksperymenty, warsztaty w mobilnym planetarium, interaktywne eksponaty Centrum Nauki Kopernik, wystawa Explorapark.

Dużym zainteresowaniem cieszyły się też spotkania z ciekawymi gośćmi – Łukaszem Jakóbiakiem, Konradem Gacą, Tomaszem Jastrunem, Marcinem Kiszlukiem. Uczestnicy ENN mogli obejrzeć występ kabaretu Formacja Chatelet, posłuchać czytania bajek w wykonaniu Edyty Jungowskiej czy obejrzeć monodram Wojciecha Pszoniaka.

Europejskiej nocy Naukowców towarzyszyły niezwykłe wystawy – fotografii gór, tkanek zamkniętych w witrażach, obrazów widzianych w obiektywie mikroskopu – a wszystko po to, by pokazać pasje naukowców realizowane przez nich po pracy.

Echa olsztyńskiej Nocy Naukowców odbiły się o media. Poniżej odnośniki do wybranych relacji telewizyjnych i radiowych.

http://teleexpress.tvp.pl/27154362/nadchodzi-noc-naukowcow

https://www.youtube.com/watch?v=JkTh9aBRi8k&feature=youtu.be

http://ro.com.pl/w-olsztynie-trwa-europejska-noc-naukowcow/01300481

Następna edycja Nocy Naukowców w Olsztynie odbędzie się już za rok, w piątek 29 września 2017 r.

TRZY GŁOSY W SPRAWIE PUSZCZY BIAŁOWIESKIEJ

Podczas posiedzenia Komisji Ochrony i Zarządzania Zasobami Przyrodniczymi działającej przy Oddziale PAN w Olsztynie i Białymstoku z siedzibą w Olsztynie, które odbyło się w Olsztynie 15 września br., miały okazję przy jednym stole usiąść osoby reprezentujące strony w sporze o Puszczę Białowieską.

W świadomości publicznej (kreowanej głównie przez media) spór ten jest najczęściej przedstawiany jako konflikt między „leśnikami” i „ekologami”, a związany z wycinką świerków zaatakowanych przez korniki. Okazuje się to nie do końca prawdą, bowiem kontrowersje, które odżyły w ostatnich miesiącach, to wieloletni spór pomiędzy zwolennikami ingerencji w naturalne procesy zachodzące w lasach Puszczy Białowieskiej oraz prowadzenia w niej gospodarki leśnej a rzecznikami ścisłej ochrony całego obszaru tego unikalnego lasu.

I tak podczas posiedzenia KOiZZP głos zabierali: jako przedstawiciel rzeczników użytkowania lasu w Puszczy pan Krzysztof Oniszczuk, naczelnik Wydziału Ochrony Ekosystemów Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Białymstoku oraz reprezentujący środowisko zwolenników ochrony Puszczy na całym jej obszarze pan dr Przemysław Chylarecki z Muzeum Instytutu Zoologii PAN w Warszawie i Fundacji Greenmind. Członkowie Komisji z zainteresowaniem wysłuchali również stanowiska, zwykle pomijanych w sporze środowisk lokalnych, przedstawionego przez pana Jerzego Siraka, burmistrza miasta Hajnówka. Wspomniane wystąpienia wywołały ożywioną dyskusję potwierdzającą złożoność i wielowątkowość zagadnienia. Spotkanie pokazało również, że osiągnięcie kompromisu między stronami konfliktu wymaga inicjatywy, aby strony usiadły do rozmów. Stąd też zainteresowanie Komisji, aby działać jako mediator w sporach związanych z przyrodą w regionie, wydaje się być potrzebne.

Konflikty między zwolennikami racjonalnej eksploatacji zasobów przyrodniczych a środowiskami opowiadającymi się za ich ochroną są w świecie częste i całkowicie zrozumiałe. Ich rozwiązywanie jest w dużej mierze kwestią gotowości różnych grup interesariuszy do kompromisu. Zdaniem Komisji, również w sporze o Puszczę Białowieską kompromis jest możliwy do wypracowania.

SESJA ZWYCZAJNA ZGROMADZENIA CZŁONKÓW ODDZIAŁU ORAZ POSIEDZENIA KOMISJI OCHRONY ZASOBÓW PRZYRODNICZYCH I KOMISJI NAUK O ŻYCIU

W dniach 21 – 22 kwietnia 2016 r. w Białymstoku i Gugnach odbyły się:  sesja zwyczajna Zgromadzenia Członków Oddziału oraz posiedzenia Komisji Ochrony Zasobów Przyrodniczych  i  Komisji Nauk o Życiu (zebranie wyborcze).  

W pierwszej otwartej części posiedzenia odbyło się spotkanie członków Oddziału i zaproszonych gości z władzami instytucji naukowo-badawczych województwa podlaskiego: Uniwersytetu w Białymstoku,  Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, Politechniki Białostockiej i  Instytutu Biologii Ssaków PAN w Białowieży. Gospodarza wydarzenia – Uniwersytet w Białymstoku – reprezentowali prorektorzy: prof. R. W. Ciborowski oraz prof. Beata Godlewska-Żyłkiewicz, która przedstawiła potencjał badawczy i możliwości dydaktyczne Uniwersytetu.

Następnie głos zabrał prof. A. Maziewski, inicjator – wspólnie z prof. B. Godlewską-Żyłkiewicz – powołania Komisji Nauk Chemicznych i Fizycznych przy Oddziale  PAN w Olsztynie i w Białymstoku z siedzibą w Olsztynie. Profesor A. Maziewski przedstawił możliwości białostocko-olsztyńskiej współpracy z pogranicza chemii i fizyki.

Spotkanie było też  okazją do zaprezentowania osiągnięć podlaskiego środowiska naukowego. Z prezentacjami wystąpili młodzi pracownicy  naukowi:

1. dr Marcin Churski z Instytutu Biologii Ssaków z Białowieży: Zasoby czy konsumenci? Alternatywne spojrzenie na rolę ssaków kopytnych w kształtowaniu struktury lasu.
2. dr Julita Sadowska z Instytutu Biologii UwB: Ewolucja w laboratorium. Ewolucja adaptacji na modelu myszy.
3. mgr Donata Ponikwicka-Tyszko z Zakładu Biologii i Patologii Rozrodu Człowieka IRZiBŻ PAN: IRZiBŻ PAN – szansa na rozwój młodych badaczy. Pod tym tytułem kryją się badania nad poszukiwaniem terapii raka jajnika  przez zablokowanie receptora progesteronowego.
4. mgr inż.  Aneta Sienkiewicz z Katedry Ochrony i Kształtowania Środowiska Politechniki Białostockiej: Sieci bayesowskie w ocenie wpływu czynników zagrożonych i abiotycznych na zachowanie populacji zagrożonego gatunku roślin na przykładzie sasanki.

Następnie odbyły się posiedzenia Komisji Ochrony  i Zarządzania Zasobami Przyrodniczymi oraz Komisji Nauk o Życiu, która w tym dniu rozpoczęła swoją działalność i przeprowadziła wybory.  W trakcie posiedzenia prof. M. Strączkowski wygłosił - na podstawie badań własnych -  wykład na temat insulinooporności.

Ostatnim punktem programu w tym dniu było Zgromadzenie Członków Oddziału, które m. in. zatwierdziło powołanie Komisji Nauk Chemicznych i Fizycznych oraz zmianę nazwy Komisji Ochrony Zasobów Przyrodniczych na: Komisja Ochrony i Zarządzania Zasobami Przyrodniczymi.